بارداری احتمال ابتلای شما به سنگ های کلیه را افزایش نخواهد داد با این وجود ابتلا به سنگ کلیه در زمانی که دارید دوره حاملگی را سپری می‌کنید می‌تواند شرایط بسیار آزاردهنده و دردناک برای شما و موقعیت خطیر برای پزشک معالج تان از لحاظ تشخیص و درمان فراهم آورد.
دردهای ناحیه کمر پشت شکم و پهلو در دوره بارداری که در صورت وجود سنگ کلیه رخ می دهد می تواند با علائم سایر مشکلات معمول دوره بارداری همپوشانی داشته باشد از طرفی درمان سنگ کلیه از طریق روش های معمول به علت مخاطراتی که برای جنین شما دارد مانند سنگشکن های برون اندامی ممنوع خواهد بود.
پس مشاهده می کنید که هم تشخیص هم علائم و هم درمان بی خطر و ایمن سنگ کلیه در بارداری چالش بسیار مهمی است که بایستی به یک متخصص کاربلد و با تجربه ارولوژی سپرده شود. اگر می خواهید با علائم و درمان سنگهای کلیه در بارداری بیشتر آشنا بشوید ادامه مقاله را مطالعه کنید.
بارداری و سنگ کلیه:
سنگ کلیه در بارداری رخداد نسبتاً نادری می باشد عبارت نباید به کمک کنید که بارداری احتمال تشکیل سنگ کلیه را در شما افزایش می دهد عوامل وجود دارد که در تشکیل سنگ کلیه در دوران حاملگی دخالت دارد این فاکتورها به شرح زیرند:
کم آبی بدن:
داشته باشید که زنان باردار بیشتر از حالت معمولی نیاز به مصرف مایعات دارد و اگر در دوران بارداری آب ناکافی مصرف بکنید ،شرایطی را فراهم می کنید که احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر بشود.
ژنتیک مساعد:
شما از دسته افرادی هستید که میزان کلسیم در ادرار به صورت خانوادگی در شما بیشتر از حالت معمول است شما دارای استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سنگ کلیه هستید.
مصرف خارج از حد مکمل ها:
تجویز مکمل های آهن ویتامین دی کلسیم و غیره در زمان بارداری معمول است در نظر داشته باشید که برای مصرف مکمل ها حتماً توصیه و تجویز پزشک الزامی است .مصرف خودسرانه و بیش از حد مکمل ها می تواند با افزایش بیش از حد تجمع کلسیم در بدن همراه باشد و احتمال تشکیل سنگ را بالا ببرد.
از عوامل فوق یکی از فاکتورهای دیگر که مخصوص زمان بارداری است این است که همزمان با افزایش رشد جنین رحمی بزرگ می شود و باعث فشار بر روی سیستم ادراری شما خواهد شد این کشور ممکن است بر جریان پیدا کردن ادرار اثر منفی بگذارد یعنی باعث شود که ادرار به حد مناسبی دفع نشود و تجمع ادرار در کلیه ها باعث می شود که شرایطی تحت عنوان هیدرونفروز ایجاد بشود که اصطلاحا ورم کلیه نیز نامیده می شود در این شرایط افزایش ریسک سنگ کلیه وجود دارد.
حال به هر نداری که در دوران بارداری سنگ کلیه ایجاد بشود آگاهی از علائم برای شماالزامی است تا در صورت وجود هر یک ازآنها در بارداری فورا به متخصص باتجربه اورولوژی مراجعه کنید.
علائم سنگ کلیه در دوره بارداری کدامند؟
به عنوان یک قانون کلی لازم است بدانید که سنگ های کلیه تا زمانی که شروع به حرکت نکرده باشند و در مجاری ادراری جابجا نشده باشند علائم بروز نمی کند و به عبارتی شما متوجه وجود آنها نخواهید شد. مشکلات و تظاهرات بالینی از زمانی آغاز می شود که سنگ شروع به حرکت و جابجایی کند.
با هم علائم سنگ کلیه در حاملگی را مرور می کنیم:
درد:
شایعترین و آزاردهنده ترین علامتی که سنگ کلیه می تواند داشته باشد این است که در بسیار شدیدی ایجاد میکند که ایجاد میشود و معادله حرکت و جابجایی سنگ بر کلیه یا ورود سند و مجاری ادراری و حرکت و جابجایی در آن هاست کیفیت درد معمولاً شدید تیز می باشد محل این درد معمولا در یک طرف بدن و پشت و پایین لبه دنده ها هست درب یک طرفه در پهلو شایع است ماهیت کولیکی برای درد کلیه در نظر گرفته می شود دردهای کلیه حالت فراز و فرود دارند یعنی این زمان بیمار ابراز میکند ابراز می‌دارد که شدت درد در قله بوده و زمانی ابراز می‌دارد که از شدت درد کاسته شده است. از مواج بودن درد که در بالا آن را توجیه کرد این یکی از ویژگی‌های درد سنگ کلیه در زمان بارداری و غیر آن محسوب می شود زمانی که سنگ از کلیه توسط حالب به مثانه منتقل بشود فرکانس دردهای شدید بیشتر میشود و محل درد به پایین شکم منتقل میشود که اغلب اوقات انتشار به کشاله ران نیز توسط بیمار مطرح میشود.
دومین علامت سنگ کلیه در بارداری عبارت است از احساس درد سوزش و ناراحتی در هنگام دفع ادرار:
اگر سنگ شما به انتهای سیستم ادراری رسیده باشد ممکن است با احتمال زیاد هنگام دفع ادرار دچار سوزش و ناراحتی و درد و حالت ناخوشایندی میشوید که اصطلاحا دیزوری نامیده می شود.
نکته بسیار مهم اینجاست که دیزوری می‌تواند یکی از علائم ابتلا به عفونت‌های ادراری هم محسوب شود و مهم‌تر اینکه هرنوع عفونت ادراری در دوره بارداری بایستی حتما درمان بشود.
سومین علامت سنگ کلیه در زمان بارداری عبارت است از ادرار خونی یا دفع خون در ادرار:
هماچوری عبارت است از شرایطی که دفع خون در ادرار وجود دارد هماچوری یکی از تظاهرات شایع سنگ کلیه می باشد علت هماچوری در سنگ کلیه این است که هنگامی که سنگ کلیه در سیستم ادراری و شما حرکت میکند لبه های سنگ یا فشار هنگام جابجایی سنگ به بافت‌های اطراف شان آسیب می زند.
اما چون ممکن است میکروسکوپیک باشد یعنی خود خون در ادرار با چشم غیر مسلح دیده نشود و فقط در انالیز آزمایشگاهی ادرار تعداد زیادتری آر بی سی گزارش داده بشود و ممکن است هماچوری ماکروسکوپیک باشد یعنی ادرار خونی با چشم مرئی تشخیص داده بشود. ادرار قهوه ای رنگ ادرار قرمز ادرار صورتی وجود خون واضح در ادرار همه معادل هماچوری ماکروسکوپیک می‌باشند.
در صورت وجود عفونت ادراری همزمان علائمی نظیر ادرار بدبو ادرار کدر و کف آلود عفونت های کلیه ممکن است تب و لرز نیز به تابلو فوق افزوده بشود یکی از علائم شایع سنگ کلیه که با سایر تظاهرات معمول دوران بارداری همپوشانی می تواند داشته باشد و ابتلای فرد به تهوع و استفراغ است اگر شما باردار هستید و تحول و استفراغ را همراه با یک یا چند بار از علائم ادراری و فوق العاده درد های کلاسیک شهر داده شده تجربه می کنید در اولین فرصت با پزشک خود مشورت کرده و درمان را فقط به ارولوژیست با تجربه در تشخیص و درمان سنگ کلیه زمان بارداری واگذار کنید.
تشخیص سنگ کلیه در زمان بارداری:
یکی از چالشهای هدیه پزشکی تشخیص دادن سنگ کلیه در زمان بارداری می باشد استفاده از سی تی اسکن استفاده از عکسبرداری ساده به دلیل اشعه ایکس می تواند برای جنین شما به صورت جدی خطرناک باشد پس پزشکان روشهای ایمن مانند استفاده از سونوگرافی و آزمایش خون را جایگزین روش های خطرناک می کنند البته سونوگرافی نیز در تشکیل سنگ کلیه های خاص خودش را دارد در سونوگرافی بعضی از انواع سنگ کلیه قابل شناسایی نیست و همچنین نمی توان به صورت دقیق تشخیص داد که بزرگی کلیه به علت انسداد های ناشی از سنگ کلیه است یا هیدروزنفروزی است که به دلیل حاملگی رخ داده همچنین به علت بزرگ شدن رحم در بسیاری از موارد بررسی حالب یا میزنای امکان پذیر نیست.
سنگ کلیه در بارداری چگونه درمان میشود؟
روش های درمانی متنوع برای سنگ کلیه وجود دارد که برخی از آنها در دوره بارداری اکیداً ممنوع می باشد در بسیاری از موارد به خصوص زمانی که سایز سنگ کوچک تخمین زده شده باشد استراحت و مصرف ضد طرحها و نوشیدن مقادیر فراوان آب از طرف پزشک برای شما تجویز می شود اغلب سنگ های کوچک با این روش ها خود به خود دفع می شوند.
در این لحظه ای با نوشیدن ۸ الی ۱۲ لیوان آب در روز به شما توصیه می شود که این مقدار آب کمک میکند که ادرار شما رقیق تر و پر حجم تر باشد و به این ترتیب غلظت مواد معدنی و املاح موجود در ادرار کاهش پیدا بکند آب کافی کمک میکند که سنگ های کوچکتر به راحتی از کلیه و مجاری ادرار خارج شود.
قبل از آنکه به درمان های تخصصی و فوق تخصصی سنگ در دوره بارداری بپردازیم اشاره کوتاهی می کنیم به بعضی از درمان های طبیعی و خانگی سنگ ریزه های کلیه و قبل از توضیح آنها تاکید می‌کنیم که از این ترکیبات بدون تایید و مشورت پزشکتان تماس استفاده نکنید.
سرکه سیب که حاوی اسید استیک است ممکن است به حل شدن برخی از انواع سنگ های کلیه کمک کند این ادعای ثابت نشده وجود دارد که سرکه سیب به صورت خوراکی کلسیم موجود در ادرار را کم کرده و محتوای سیترات ادرار را افزایش می‌دهد هر دو این تغییرات احتمال تشکیل سنگ کلیه کلسیمی را کم میکند .
ماده دیگر پگاه ای به عنوان درمان طبیعی و خانگی برای سنگ کلیه استفاده میشود عصاره آن است استفاده از جوشانده جوشانده های این عصاره یا خوردن ریحان تازه برای این منظور ذکر شده اند و علت استفاده از عصاره ریحان محتوای اسید استیک آن است که مانند توضیحاتی که برای سرکشی به ارائه شد می‌تواند تاثیرات مثبت در سنگ کلیه داشته باشد باز هم تاکید می‌کنیم که از درمانهای خودسرانه به خصوص در زمان بارداری اجتناب کنید عصاره ریحان در مصرف آب های بیش از حد می تواند افت فشار خون و افت قند خون را به دنبال داشته باشد مجددا تاکید می‌کنیم که پیش از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.
و اما بپردازیم به درمان های تخصصی و فوق تخصصی سنگ کلیه در زمان بارداری
درمان های تخصصی برای سنگ کلیه در زمان بارداری کدامند؟
عکس از پزشکان ترجمه شده این است که زنان باردار مبتلا به سنگ کلیه تحت جراحی قرار نگیرند و شرایطی پیش می‌آید که پزشک مجبور به استفاده از تکنیک‌های جراحی میکند.
در موارد زیر دخالت تخصصی پزشک برای درمان سنگ کلیه در بارداری الزام پیدا می کند:
وقتی که سنگ کلیه باعث انسداد سیستم ادراری شده و باعث ایجاد عفونت و پیلونفریت عفونت باکتریایی کلیه شده است.
زمانیکه آزمایش‌ها و شرایط بالینی نارسایی حاد کلیه را نشان می‌دهند و از زمانی که جریان ادرار فرد کاملا قطع شده و کراتینین و BUN و اوره خون بالا رفته زمانی که خانم باردار مبتلا به سنگ کلیه فقط یک کلیه سالم دارد و آن هم دچار سنگ شده است زمانی که به علت درد شدید خطر زایمان زودرس وجود دارد.
در ادامه بیان کرد چه جراحی هایی برای سنگ کلیه در دوران بارداری وجود دارد:
روش اول درمان سنگ کلیه در بارداری یورتروسکوپی است
این روش تشخیصی درمانی برای زنان باردار بی خطر است در طی آن کوچکی به نام یورتروسکوپ وارد کلیه می زنان پیش آباد و مجرای ادراری می شود و از لیزر برای شکستن سنگ شما بهره برده میشود معمولاً این روش برای سنگ های کوچکتر از یک سانتی متر استفاده می شود.
جایگذاری استنت:
در این تکنیک برای که تخلیه ادرار و دفع شن کلیه کمک کند لوله توخالی یا اسفند را در مجاری ادراری شما کار می‌گذارد این روش معمولا با بی حسی موضعی قابل انجام است و در دوره بارداری بی خطر است.
جراحی باز در سنگ کلیه معمولاً در دوره بارداری اصلاً توصیه نمی شود همچنین استفاده از سنگ شده برون اندامی نیز به علت مخاطرات جدی برای جنین در دوره بارداری ممنوع است .می توان گفت که استفاده از RIRS یا جراحی از راه مجرا اصلی ترین روش درمانی ایمن محافظه کارانه در زمان بارداری محسوب میشود. این جراحی با است فقط به ارولوژیست و کاربلد و دوره دیده واگذار بشود در صورت انتخاب مناسب بیمار و با تجربه بودن پزشک متخصص ،هیچ خطری را برای مادر و جنین به دنبال نخواهد داشت.
سخن پایانی
بارداری احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش نمی دهد ولی در صورتی که زنان در دوره بارداری دچار علائم و تظاهرات درد کلیه بشوند درد شدیدی داشته باشد ادرار خونی دیزوری و هماچوری را تجربه کرده باشد اولین اقدام این است که حتماً باید اورولوژیست با تجربه مشورت کرده و از خود درمانی پرهیز بکند سنگ های کوچک معمولا با مصرف مایعات استراحت و مسکن ها به خوبی مدیریت می شوند در مورد سنگ های بزرگ انتخاب روش مناسب را به پزشک اورولوژیست با تجربه بسپارید ممکن است پزشک برای شما از SWL استفاده کند یا یورتروسکوپ منعطف را برای درمان شما مناسب بداند همچنین تکنیک ریرس که در کشور ما توسط تعداد انگشت‌شماری فوق تخصص آموزش دیده انجام میشود روشی بسیار ایمن و مطمئن برای درمان سنگ کلیه در بارداری است.
