HPV چیست؟ HPV (Human Papillomavirus) یک ویروس است که انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ویروس می‌تواند عفونت‌هایی در ناحیه تناسلی و پوست ایجاد کند. ویروس HPV بیشتراز طریق تماس مستقیم پوستی-پوستی و یا از طریق رابطه جنسی بین افراد انتقال پیدا می‌کند.
وجود بیش از 200 نوع مختلف HPV شناخته شده است، که برخی از آنها بیماری‌زا هستند. بخشی از این ویروس‌ها به عنوان HPV با ریسک بالا شناخته می‌شوند، زیرا با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های سرطانی مرتبط هستند. برخی از نوع‌های HPV به عنوان نوع‌های HPV با ریسک پایین شناخته می‌شوند که در بیماری‌هایی مانند زگیل تناسلی و خال‌های سفید که در مناطق مختلف بدن ایجاد می شود نقش دارند.
اکثر افرادی که به ویروس HPV مبتلا می‌شوند، بدون علائم بهبود می‌یابند و این عفونت به طور خودبخود محدود می‌شود. اما در برخی افراد، عفونت HPV می‌تواند به عفونت مزمن تبدیل شود و باعث بروز تغییرات سلولی در بدن شود که در نهایت ممکن است به بیماری‌های سرطانی منجر شوند.
چگونه HPV منتقل می‌شود؟
ویروس HPV از طریق تماس مستقیم پوستی-پوستی و یا از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. راه‌های انتقال عفونت HPV عبارتند از:
رابطه جنسی: رابطه جنسی با فردی که عفونت HPV دارد، می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود. بیشترین خطر انتقال در رابطه جنسی واژینال، معقدی و دهانی وجود دارد. همچنین، رابطه جنسی با فردی که هیچ علامت یا عفونت قابل تشخیصی ندارد نیز می‌تواند منجر به انتقال HPV شود.
تماس مستقیم پوستی-پوستی: انتقال HPV می‌تواند از طریق تماس پوستی-پوستی در مناطقی مانند دست‌ها، پاها، آلت تناسلی و غیره صورت بگیرد. این تماس مستقیم می‌تواند از طریق لمس، بوسیدن یا دست زدن به مناطق آلوده به ویروس صورت گیرد.
اشتراک لوازم شخصی: استفاده مشترک از لوازم شخصی مانند: مسواک ،حوله ، ساشه‌های بهداشتی، پدهای بهداشتی ،لباس زیر و غیره نیز می‌تواند منجر به انتقال HPV شود.
به طور کلی، هر فردی که مبتلا به ویروس HPV است، می‌تواند آن را به دیگران منتقل کند، حتی اگر هیچ علامت یا عفونت قابل تشخیصی نداشته باشد. از این رو، رعایت بهداشت فردی، استفاده از واکسن‌های موجود برای HPV و رعایت روش‌های جلوگیری از انتقال ویروس می‌تواند در کاهش انتقال HPV و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با آن موثر باشد.
آیا همه افرادی که HPV دارند، علائم بیماری را نشان می‌دهند؟
خیر، همه افرادی که به ویروس HPV مبتلا می‌شوند، علائم بیماری را نشان نمی‌دهند. در واقع، بیشتر افرادی که با HPV آلوده می‌شوند، بدون علائم بهبود می‌یابند و این عفونت به طور خودبخود محدود می‌شود. بنابراین، اکثر افرادی که با HPV آلوده می‌شوند، از وجود ویروس در بدن خود آگاه نمی‌شوند.
بعضی از افراد ممکن است علائم و عوارضی را تجربه کنند که به عفونت HPV مرتبط هستند، مانندزگیل تناسلی که نوعی آکنه‌های کوچک، برجستگی‌ها و خال‌های صاف روی ناحیه تناسلی و معقد است. همچنین، برخی از انواع HPV با ریسک بالا می‌توانند تغییرات سلولی در بدن ایجاد کنند که در نهایت ممکن است به بیماری‌های سرطانی منجر شوند، اما این تغییرات نیز بیشتر در مراحل بعدی بیماری قابل تشخیص هستند.
مهم است به خاطر داشته باشید که حتی اگر بدون علائم بهبود یابید، می‌توانید ویروس را به دیگران منتقل کنید. از این رو، استفاده از واکسن‌های موجود برای HPV و رعایت روش‌های جلوگیری از انتقال ویروس می‌تواند در کاهش انتقال HPV و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با آن مؤثر باشد.
آیا عفونت HPV قابل درمان است؟
بله، برخی از عفونت‌های HPV قابل درمان هستند. اما مهم است بدانید که درمان HPV به معنای درمان خود ویروس نیست، بلکه هدف از درمان عفونت‌ها و عوارض مرتبط با آن است. اکثر عفونت‌های HPV خودبخود بهبود می‌یابند و درمان خاصی نیاز ندارند.
برای عفونت‌هایی که علائم آکنه‌ها، خال‌ها یا بیماری‌های دیگری نشان می‌دهند، درمان‌های متنوعی ممکن است شامل کریوتراپی (استفاده از انترفرون یا تراشهای یخی بر روی زگیل ها)، کوتر (استفاده از انرژی الکتریکی یا لیزر برای از بین بردن آکنه‌ها و خال‌ها) و درمان‌های شیمیایی (استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن آکنه‌ها و خال‌ها) می‌شود.
در صورتی که عفونت HPV تغییرات سلولی (پره‌سرطانی یا سرطانی) را در سلول‌های مجاور یا سلول‌های مختلف بدن ایجاد کند، درمان‌های دیگری مانند بیرون بردن یا تخریب تغییرات سلولی، کریوتراپی، لیزر یا درمان‌های شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این درمان‌ها بسته به نوع و مرحله بیماری و مشاوره پزشک معالج متنوع هستند.
مهم است بدانید که درمان عفونت HPV تنها برای عوارض و تغییرات سلولی مرتبط با آن امکان‌پذیر است و خود ویروس را کاملاً از بین نمی‌برد. بنابراین، پیشگیری از ابتلا به عفونت HPV و بیماری‌های مرتبط با آن از طریق واکسیناسیون و رعایت روش‌های بهداشتی و پیشگیرانه بسیار مهم است.
آیا واکسن برای جلوگیری از عفونت HPV وجود دارد؟
بله، برای جلوگیری از عفونت HPV و بیماری‌های مرتبط با آن، واکسن‌هایی موجود است. واکسن‌های HPV به طور خاص طراحی شده‌اند تا برخی از انواع ویروس HPV که منجر به سرطان و (Genital warts)زگیل تناسلی می‌شوند را هدف قرار دهند.
واکسن‌های HPV معمولاً برای جلوگیری از عفونت‌های نوع 16 و 18 ویروس HPV که بیشتر به سرطان مثانه و رحم مربوط هستند، و همچنین برای جلوگیری از عفونت‌های نوع 6 و 11 ویروس HPV که عمدتاً منجر به زگیل تناسلی می‌شوند، استفاده می‌شوند.
واکسن‌های HPV معمولاً به صورت چند مرحله ای تزریق می‌شوند. پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی معمولاً توصیه می‌کنند که افراد در سنین جوانی که هنوز با ویروس HPV آشنا نشده‌اند و همچنین نوجوانان و جوانانی که هنوز واکسینه نشده‌اند، از واکسیناسیون در برابر HPV استفاده کنند.
آیا بیماری HPV قابل پیشگیری است؟
بله، بیماری HPV قابل پیشگیری است. مهمترین راه پیشگیری از عفونت HPV و بیماری‌های مرتبط با آن، استفاده از واکسین‌های HPV است. واکسن‌های HPV معمولاً در دو جنسیت مردان و زنان در دوران نوجوانی و جوانی توصیه می‌شوند. این واکسن‌ها به طور معمول تا سن 26 سال در زنان و تا سن 21 سال در مردان توصیه می‌شوند، اما در برخی موارد می‌توانند تا سن 45 سال نیز استفاده شوند.
علاوه بر واکسیناسیون، مراقبت‌های بهداشتی و اقدامات پیشگیرانه دیگر نیز می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به عفونت HPV مؤثر باشند. این اقدامات شامل:
استفاده از روش‌های موثر برای جلوگیری از بارداری در صورت عدم آمادگی و برنامه‌ریزی برای داشتن فرزند.
استفاده از روش‌های موثر برای جلوگیری از انتقال عفونت جنسی، مانند استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی و حفظ روابط جنسی مطمئن و صحیح با شریک جنسی.
اجتناب از استفاده وسایل شخصی و لباس ها به صورت مشترک با دیگران
انجام آزمایش‌های روتین به صورت منظم به طور مثال تست های سیتولوژی (تست پاپ اسمیر) برای ارزیابی تغییرات سلولی در دهانه رحم که منجر به نوعی از بیماری‌های مرتبط با HPV))می شود.
مهم است بدانید که هیچ روشی 100٪ موثر در پیشگیری از عفونت HPV نیست، اما استفاده از روش‌های پیشگیری و واکسیناسیون می‌تواند خطر ابتلا و انتقال آن را به شدت کاهش دهد.
آیا بیماری HPV درمان‌پذیر است؟
بله، در صورتی که عفونت HPV به صورت معمولی و بدون عوارض جدی باشد، بیماری قابل درمان است. در اکثر موارد، سیستم ایمنی بدن قادر است به طور خودبخود با عفونت HPV مقابله کرده و آن را از بین ببرد. اما در برخی موارد، عفونت می‌تواند به شکل‌هایی که به عوارض جدی منجر می‌شوند، مانند زگیل تناسلی یا برخی از انواع سرطان‌ها، تکامل یابد.
درمان عفونت HPV به تناسب با نوع عفونت و عوارض مرتبط با آن متغیر است. در مواردی که عفونت HPV منجر به زگیل تناسلی (Genital warts) می‌شود، روش‌های درمانی مانند جراحی، استفاده از داروها و روش‌های ضد ویروسی می‌تواند استفاده شود.
در صورتی که عفونت HPV منجر به تغییرات سلولی در دهانه رحم یا سایر قسمت‌های تناسلی زنان شود و به شکل (dysplasia) یا سرطان توسعه یابد، روش‌های درمانی مانند جراحی، لیزر، بررسی و از بین بردن بافت‌های غیرطبیعی (ترمیم)، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی می‌تواند به کنترل و درمان بیماری کمک کند.
مهم است بدانید که در برخی موارد، برخی از انواع سرطانهای مرتبط با HPV می‌توانند درمان‌پذیر باشند، اما در برخی موارد دیگر، خطرات و پیچیدگی‌های بالایی وجود دارد و درمان ممکن است دشوار باشد. در هر صورت، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب در کاهش خطرات و پیشرفت بیماری بسیار مؤثر است. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علامت یا نشانه مربوط به عفونت HPV یا بیماری‌های مرتبط با آن، بهتر است به پزشک مراجعه و درمان مناسب را دریافت کنید.
آیا بیماری HPV منجر به سرطان می‌شود؟
بله، بیماری HPV می‌تواند در برخی موارد منجر به سرطان شود. بیشتر انواع سرطانهای مرتبط با HPV در دهانه رحم، واژن، معقد و قسمت‌های دیگر تناسلی در زنان رخ می‌دهند. همچنین، برخی انواع سرطانهای دهان و گلو نیز به HPV مرتبط هستند.
مهمترین علت بروز سرطان مرتبط با HPV، ماندن طولانی‌مدت ویررس HPV با ریسک بالا (high-risk)یا خطرناک آن است. در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن می‌تواند به تنهایی با ویروس HPV مقابله کرده و آن را از بین ببرد. اما در برخی از افراد، عفونت HPV می‌تواند برای مدت زمان طولانی باقی بماند و تغییرات در سلول‌ها را ایجاد کند که در نهایت ممکن است به سرطان منجر شوند.
مهم است بدانید که عفونت HPV به تنهایی نه همیشه به سرطان منجر می‌شود و بسیاری از عفونت‌های HPV از بین می‌روند و به طور طبیعی ترمیم می‌شوند. اما اگر عفونت HPV با نوع‌های خطرناک آن مرتبط شود و در صورت عدم تشخیص و درمان زودهنگام، ممکن است به تغییرات سلولی و سرطان منجر شود. بنابراین، تشخیص و درمان زودهنگام عفونت HPV و تغییرات سلولی مرتبط با آن بسیار مهم است تا خطرات سرطانی کاهش یابد.
آیا افراد متاهل نیز باید از واکسن HPV استفاده کنند؟
بله، افراد متاهل نیز می‌توانند از واکسن HPV بهره‌مند شوند. واکسن HPV به عنوان یک روش پیشگیری از عفونت‌های HPV و بیماری‌های مرتبط با آن، مانند زگیل تناسلی و برخی از انواع سرطان‌ها، توصیه می‌شود.
با این حال، تصمیم دریافت واکسن HPV برای افراد متاهل بستگی به عواملی مانند سن، تاریخچه جنسی، احتمال تماس با نوع‌های خطرناک HPV و توصیه‌های پزشک دارد. اگر شما و همسرتان هنوز از واکسن HPV بهره‌مند نشده‌اید و تمایل دارید، می‌توانید با پزشک خود مشورت کرده و در خصوص نیاز و مناسب بودن واکسن برای شما صحبت کنید.
اگر شما و همسرتان قبلاً عفونت HPV یا بیماری مرتبط با آن داشته‌اید، ممکن است واکسن HPV برای شما توصیه نشود، زیرا واکسن در درمان عفونت قبلی یا کاهش خطر ابتلای دوباره به عفونت با همان نوع HPV بی تاثیراست.
در هر صورت، بهتر است با پزشک خود در مورد واکسیناسیون HPV در مورد شرایط شما و توصیه‌های مناسب برای شما صحبت کنید. پزشک شما می‌تواند بر اساس شرایط شخصی شما، تاریخچه جنسی، سن و دیگر عوامل، توصیه‌های متناسب با شما را ارائه دهد.
آیا عفونت HPV تنها از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود؟
خیر، عفونت HPV نه تنها از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. HPV به عنوان یک ویروس بسیار شائع، از طریق تماس مستقیم پوست به پوست انتقال پیدا می‌کند. راه‌های انتقال عفونت HPV عبارتند از:
رابطه جنسی: انتقال HPV از طریق رابطه جنسی، از جمله رابطه جنسی معقدی ، رابطه جنسی واژینال ، رابطه دهانی یا اورال ممکن است رخ دهد.
تماس مستقیم پوست به پوست: اگر پوست آلوده با HPV با پوست سالم در تماس باشد، انتقال HPV اتفاق می‌افتد. برخی از نواحی ممکن است شامل دست‌ها، لب‌ها، زبان، دهان، بینی و مناطق تناسلی باشند.
تماس با اشیاء آلوده: اگر اشیاء مثل لباس‌های زیر، حوله‌ها یا وسایل بهداشتی مشترک با فردی که HPV دارد، آلوده شود، انتقال HPV اتفاق می‌افتد.
انتقال از مادر به نوزاد: در برخی موارد، HPV می تواند از مادر به نوزاد در هنگام زایمان منتقل شود. (این نوع انتقال نادر است.)
مهم است بدانید که روش‌های جلوگیری از انتقال HPV، شامل استفاده از واکسن HPV، استفاده از روش‌های موثر جلوگیری از بارداری و استفاده از روش‌های بهداشتی مناسب همچون استفاده صحیح از کاندوم، تمیز نگه داشتن وسایل شخصی و توجه به بهداشت شخصی می‌باشد.
HPV منجر به سرطان می شود؟
بله، برخی از انواع ویروس HPV می‌توانند منجر به بیماری‌های سرطانی شوند. در واقع، بر اساس مطالعات علمی، HPV به عنوان یک عامل مهم در بروز برخی از سرطان‌ها شناخته شده است.
انواع مختلف سرطان‌هایی که می‌توانند به علت عفونت HPV ایجاد شوند عبارتند از:
سرطان دهانه رحم (سرویکس)
سرطان مثانه
سرطان مجرای تناسلی زنان (مانند واژن، دهانه رحم)
سرطان مجرای تناسلی مردان (مانند آلت تناسلی و بیضه ها )
سرطان اوروفارنکس (گلو)
با این حال، بیشتر عفونت‌های HPV با خطر ابتلا به سرطان همراه نیستند و بیشتر از طریق سیستم ایمنی بدن خود به طور خودبخود رفع می‌شوند. اما در صورتی که عفونت HPV به شکل مزمن و بدون درمان باقی بماند، ممکن است احتمال بروز تغییرات پیش سرطانی و سپس سرطان افزایش یابد.
به همین دلیل، برای پیشگیری از سرطانهای مرتبط با HPV، استفاده از واکسن HPV در جوانان و پیشگیری از عفونت‌های جدید HPV از طریق روش‌های جلوگیری از انتقال آن بسیار مهم است. همچنین، تشخیص زود هنگام و درمان تغییرات پیش سرطانی و سرطان در موارد لازم از اهمیت بالایی برخوردار است.
